Kosiński Karol Dionizy

Uro­dził się 16 listo­pa­da 1887 roku w Wil­nie, syn Dio­ni­ze­go i Marii.

Dzie­ciń­stwo spę­dził w zamoż­nej szla­chec­kiej (h. Rawicz) rodzi­nie. W 1906 roku ukoń­czył I Wileń­skie Gim­na­zjum z wyni­kiem bar­dzo dobrym, a medy­cy­nę w 1913 roku na Uni­wer­sy­te­cie Jagiel­loń­skim w Kra­ko­wie, uzy­sku­jąc w 1914 roku dyplom dok­to­ra wszech­nauk lekar­skich UJ, zaś jesie­nią 1914 roku otrzy­mu­je tytuł „leka­rza z odzna­cze­niem” Uni­wer­sy­te­tu Moskiewskiego.

Wła­dał dwu­dzie­sto­ma obcy­mi językami.

Pod­czas I wojny świa­to­wej zmo­bi­li­zo­wa­ny do armii rosyj­skiej. Był chi­rur­giem szpi­ta­la polo­we­go na fron­cie rosyj­sko-nie­miec­kim. W 1917 roku wzię­ty do nie­wo­li nie­miec­kiej, z któ­rej wydo­sta­je się po kilku mie­sią­cach i w lipcu 1917 roku zgła­sza się do I Kor­pu­su Pol­skie­go gen. Dowbór – Muśnic­kie­go, gdzie zosta­je chi­rur­giem czo­łów­ki szpi­ta­la polowego.
Po roz­wią­za­niu I Kor­pu­su w maju 1918 roku wraca do Wilna.

W latach 1919 – 1929 był star­szym asy­sten­tem prof. dr. Józe­fa Zie­mac­kie­go, następ­nie prof. dr. Micha­ła Reiche­ra w Zakła­dzie Ana­to­mii Topo­gra­ficz­nej i Chi­rur­gii Ope­ra­cyj­nej Uni­wer­sy­te­tu im. Ste­fa­na Bato­re­go w Wil­nie, pro­wa­dząc samo­dziel­nie ćwi­cze­nia i wykła­dy z ana­to­mii topo­gra­ficz­nej. Jed­no­cze­śnie był chi­rur­giem Kasy Cho­rych i leka­rzem szkol­nym w gimnazjum.

W 1924 – 25 roku uzu­peł­nia swe ana­to­micz­ne wykształ­ce­nie we Fran­cji i Anglii. Z okre­su wileń­skie­go pocho­dzi kil­ka­na­ście prac z zakre­su ana­to­mii i antro­po­lo­gii czę­ści mięk­kich czło­wie­ka. Doty­czy­ły one zmien­no­ści ukła­du żyl­ne­go i uner­wie­nia skór­ne­go czło­wie­ka, wyko­na­ne były na mate­ria­le skła­da­ją­cym się ze zwłok ludz­kich, małp i innych ssa­ków. W 1926 roku wydał pod­ręcz­nik „Ana­to­mia topo­gra­ficz­na koń­czy­ny gór­nej z prak­tycz­nym zasto­so­wa­niem dla leka­rzy”, za który otrzy­mał nagro­dę Sto­wa­rzy­sze­nia Asy­sten­tów Pol­skich na Zjeź­dzie w Pozna­niu 1928 roku.

Przez kilka lat był pre­ze­sem Zrze­sze­nia Asy­sten­tów Uni­wer­sy­te­tu Ste­fa­na Bato­re­go, czyn­nym człon­kiem Wileń­skie­go Towa­rzy­stwa Lekar­skie­go, brał czyn­ny udział w wielu kra­jo­wych i zagra­nicz­nych zjaz­dach Towa­rzystw Ana­to­micz­nych i Antropologicznych.

Wsku­tek zawi­ści i nie­przy­ja­zne­go dzia­ła­nia nie­któ­rych osób, znie­chę­co­ny wyje­chał z Wilna w 1932 roku do Lisko­wa k. Kali­sza, obej­mu­jąc tam kie­row­nic­two szpi­ta­la Sie­ro­ciń­ca, ośrod­ka zdro­wia oraz leka­rza czte­rech szkół liskow­skich, pro­wa­dząc jed­no­cze­śnie pry­wat­ny gabi­net chi­rur­gicz­ny. Ks. pra­łat Wacław Bli­ziń­ski, twór­ca tej uspół­dziel­czo­nej wzo­ro­wej wsi pol­skiej powie­rza Kosiń­skie­mu w 1933 roku sta­no­wi­sko redak­to­ra kwar­tal­ni­ka (następ­nie mie­sięcz­ni­ka) „Lisko­wia­nin”, poświę­co­ne­go zagad­nie­niom gospo­dar­czo-spo­łecz­nym o zasię­gu kra­jo­wym z uwzględ­nie­niem insty­tu­cji liskow­skich: pismo wycho­dzi­ło do sierp­nia 1939 roku.
W „Lisko­wia­ni­nie” Kosiń­ski publi­ko­wał swe licz­ne arty­ku­ły zwią­za­ne z pro­wa­dzo­ny­mi na tere­nie swego Ośrod­ka akcja­mi np. o szko­dli­wo­ści uży­wa­nia alko­ho­lu, pale­nia tyto­niu, o walce z cho­ro­ba­mi spo­łecz­ny­mi, o higie­nie, wycho­wy­wa­niu dzie­ci itp. oraz arty­ku­ły o tema­ty­ce spo­łecz­nej i politycznej.

24 sierp­nia 1939 roku powo­ła­ny do woj­ska, do Szpi­ta­la Polo­we­go Nr 601 w Bia­ło­wie­ży, gdzie po 17 wrze­śnia zosta­je wzię­ty do nie­wo­li przez Armię Czer­wo­ną i uwię­zio­ny w obo­zie jeniec­kim w Ostasz­ko­wie. Był tam pomoc­ni­kiem leka­rza sowiec­kie­go w obo­zo­wej Izbie Chorych.
Zimą 1939/1940 zosta­je prze­nie­sio­ny do obozu w Koziel­sku. 5 maja 1940 roku umiesz­czo­ny na liście NKWD nr 054/3 pod poz. 34. nr akt 4863 i zamor­do­wa­ny w Katyniu.

Żona­ty był z Kry­sty­ną z Bar­ce­wi­czów, zmar­łą 15 listo­pa­da 1936 roku w Lisko­wie. Pozo­sta­wił dzie­wię­cio­ro dzie­ci (ośmio­ro mało­let­nich, naj­młod­szy trzy lata), które pra­wie bez żad­nej opie­ki, wyrzu­co­ne przez Niem­ców z domu prze­ży­ły wojnę: Karol – znaj­do­wał się w Wil­nie, brał udział w woj­nie 1939, był inter­no­wa­ny na Litwie, następ­nie wal­czył w 7 Wileń­skiej Bry­ga­dzie AK, repa­trio­wał do Pol­ski w 1946 roku, socjo­log; Jani­na – lekarz med.; Leon – praw­nik; Zofia – pie­lę­gniar­ka; Dio­ni­zy – kpt. żeglu­gi wiel­kiej; Irena Kry­sty­na – inż. che­mii; Albert Sta­ni­sław – mistrz budowli.

W uzna­niu zasług spo­łecz­nych i zawo­do­wych dla dobra miesz­kań­ców Lisko­wa wła­dze gmin­ne nada­ły jed­nej z ulic Lisko­wa nazwę Karo­la Kosińskiego.

Dekre­tem Pre­zy­den­ta RP w Lon­dy­nie z 11 listo­pa­da 1976 roku nada­no Karo­lo­wi Kosiń­skie­mu pośmiert­nie Order Vir­tu­ti Mili­ta­ri, a Zarzą­dze­niem z 10 listo­pa­da 1990 roku mia­no­wa­no na majo­ra WP.

KOZIELSK
Lista NKWD nr 054/3 z 5 maja 1940 roku