Dobrowolski Czesław

Cze­sław Dobro­wol­ski, uro­dzo­ny 27 listo­pa­da 1897 w War­sza­wie, inży­nier che­mik, por. rez. art. WP (starsz. z 2 stycz­nia 1932), w 1939 zamiesz­ka­ły w War­sza­wie, Mar­szał­kow­ska 49 m 13.

Pro­wa­dził bada­nia eks­pe­ry­men­tal­ne w Dzia­le Che­micz­nym Insty­tu­tu Tech­nicz­ne­go Uzbro­je­nia (daw­niej Insty­tut Badań Mate­ria­łów Uzbro­je­nia War­sza­wa, ul. Ludna 11; obec­nie Woj­sko­wy Insty­tut Tech­nicz­ny Uzbro­je­nia, 05 – 220 Zie­lon­ka k. War­sza­wy) War­sza­wa, Al. Nie­pod­le­gło­ści, naprze­ciw­ko PW.

Syn Ste­fa­na Anto­nie­go (pro­wi­zo­ra far­ma­cji) i Sta­ni­sła­wy Gabry­eli z Franc­kich (córki far­ma­ceu­tów z Mie­cho­wa). Żona­ty z Roma­ną z Heinów (ur. 28 lipca 1904, zm. 30 marca 1987).

• Syn: Krzysz­tof Maria Dobro­wol­ski, art. gra­fik (ur. 7 paź­dzier­ni­ka 1932).
• Wnuk: Jan Cze­sław Dobro­wol­ski, prof. che­mii (ur. 10 lipca 1959).
• Wnucz­ka: Kaja Dobro­wol­ska, mgr psy­cho­lo­gii (ur. 29 czerw­ca 1968).
• Wnucz­ka: Kinga Miel­ni­czuk (née Dobro­wol­ska), mgr wych. fiz. (ur. 25 stycz­nia 1979)
• Pra­wnuk: Mate­usz Anto­ni Dobro­wol­ski, mgr inż. wod.-kan. (ur. 27 kwiet­nia 1986).
• Pra­wnuk: Jędrzej Miel­ni­czuk (ur. 25 czerw­ca 2011).

SZKOŁA

Począt­ki nauki pobie­rał w kla­sie pod­wstęp­nej szko­ły filo­lo­gicz­nej T. Łeb­kow­skie­go, Wspól­na 24 w War­sza­wie. Od klasy wstęp­nej uczęsz­czał do sied­mio­kla­so­wej Szko­ły Han­dlo­wej zało­żo­nej przez A. Jeżew­skie­go, miesz­czą­cej się w latach 1907 – 1911 przy ul. Koszy­ko­wej 9 w War­sza­wie. Będąc w kla­sie V posta­no­wił poświę­cić się stu­diom che­mii tech­nicz­nej. Szko­łę ukoń­czył „cum laude” w 1914 roku. Tegoż roku wyje­chał na waka­cje do dziad­ków do Mie­cho­wa (gub. Kie­lec­ka), mając zamiar pod­jąć we wrze­śniu stu­dia na Poli­tech­ni­ce Lwow­skiej. W Mie­cho­wie zasko­czy­ła go I wojna świa­to­wa. Po dłu­gich sta­ra­niach, otrzy­maw­szy w 1916 roku pasz­port austro­wę­gier­ski i wizę nie­miec­ką, przy­je­chał do Warszawy16 lute­go 1916 i został przy­ję­ty na Wydział Che­micz­ny PW.

POTRZEBA WOJENNA 1918 – 1920

12 listo­pa­da 1918 roku wstą­pił jako ochot­nik do 2. Bate­rii 8. Pułku Arty­le­rii Polo­wej w Rem­ber­to­wie. Jako celow­ni­czy, 23 stycz­nia 1919 wyru­szył z bate­rią tą na front wołyń­ski. Uczest­ni­czył w zaję­ciu Kowla, wal­kach pod Lubi­to­wem, Pogin­ka­mi, Hołu­ba­mi, Popo­wi­cza­mi i Świd­ni­kiem. W marcu mia­no­wa­no go bom­bar­die­rem, a 10 kwiet­nia 1919 roku po bitwie pod Świd­ni­ka­mi został z cho­ro­bą płuc prze­wie­zio­ny do Szpi­ta­la Ujaz­dow­skie­go w War­sza­wie i 12 kwiet­nia mia­no­wa­ny kapra­lem. Po wyle­cze­niu przy­dzie­lo­no go do Bate­rii Zapa­so­wej, a następ­nie do for­mu­ją­ce­go się III Dywi­zjo­nu 8. Pułku Arty­le­rii Polo­wej, gdzie do 1 sierp­nia 1919 peł­nił funk­cję pod­ofi­ce­ra ewi­den­cyj­ne­go. Pod dowódz­twem ppor. Mac­ko­wi­cza, Adiu­tan­ta Pułku, został 1 sierp­nia 1919 wysła­ny jako star­szy nad oddzia­łem z dzie­wię­cio­ma sze­re­go­wy­mi do zakła­dów Deim­le­ra w Wied­niu (Wie­ner-Neu­stadt) po przod­ki moto­ro­we do armat i trak­to­ry. Po wyko­na­niu zada­nia wró­cił wraz z oddzia­łem w końcu wrze­śnia do Plu­to­nu Szta­bo­we­go III Dywi­zjo­nu 8 p.a.p.

6 listo­pa­da 1919 roku otrzy­mał czte­ro­mie­sięcz­ny urlop na kon­ty­nu­owa­nie stu­diów na PW, po czym został odko­men­de­ro­wa­ny do Oddzia­łu Szta­bo­we­go przy Adiu­tan­tu­rze Gene­ral­nej Naczel­ne­go Wodza, gdzie peł­nił służ­bę jako kapral w Komi­sji Wery­fi­ka­cyj­nej dla spraw legio­no­wych. 11 sierp­nia odko­men­de­ro­wa­no go do Szko­ły Pod­cho­rą­żych Arty­le­rii w Pozna­niu na Kurs Rezer­wo­wy. 18 listo­pa­da 1920 został pod­cho­rą­żym mia­no­wa­nym, a 20 listo­pa­da 1920 pod­cho­rą­żym bez­ter­mi­no­wo urlopowanym.

SŁUŻBA WOJSKOWA W CZASIE POKOJU

22 lipca 1922 został mia­no­wa­ny pod­po­rucz­ni­kiem rezer­wy, a po czwar­tych ćwi­cze­niach w Szko­le Zbro­je­nio­wej w sierp­niu 1932 roku zna­lazł się w ewi­den­cji Dzia­łu Per­so­nal­ne­go Taj­ne­go jako porucz­nik rezer­wy prze­nie­sio­ny do uzbro­je­nia (Centr. Ewidenc.Biuro Pers. MSWojsk. por. rez. prze­nies. roz­ka­zem I Wice-mini­stra Spr. Wojsk. B. Pers. L. dz.960/Tjn.36).

STUDIA NA WYDZIALE CHEMICZNYM PW

16 lute­go 1916 został przy­ję­ty na Wydział Che­micz­ny PW (nr albu­mu L. 1605). Stu­dia prze­rwał 12 listo­pa­da 1918, wstę­pu­jąc do Woj­ska Pol­skie­go jako ochot­nik. Listo­pad 1919- luty 1920 r. stu­dia w ramach czte­ro­mie­sięcz­ne­go urlo­pu w służ­bie woj­sko­wej. Wzno­wie­nie stu­diów 22 listo­pa­da 1920.
Rów­no­cze­śnie, aby pomóc finan­so­wo matce i dwóm młod­szym sio­strom podej­mu­je pracę w Wydzia­le IV Depar­ta­men­tu Lot­nic­twa Mini­ster­stwa Spraw Woj­sko­wych, gdzie pełni funk­cję kie­row­ni­ka Kar­to­te­ki Cen­tral­nych Maga­zy­nów Lot­ni­czych (do czerw­ca 1921).
Następ­nie przez rok pra­cu­je w Pań­stwo­wych Zakła­dach Gra­ficz­nych w cha­rak­te­rze noc­ne­go kon­tro­le­ra. Pra­cu­je jako kon­tro­ler samo­cho­dów cię­ża­ro­wych w „Pol­skim Lloy­dzie”. Póź­niej pra­cu­je w cha­rak­te­rze tech­ni­ka przy budo­wie domów Koope­ra­ty­wy Miesz­ka­nio­wej Urzęd­ni­ków Pań­stwo­wych w „Kolon­ji im. Staszica”.
W 1923 roku jest powo­ła­ny na prze­szko­le­nie wojskowe.

Pierw­szy egza­min dyplo­mo­wy zdał 12 maja 1924 roku z wyni­kiem dosta­tecz­nym. W zakres egza­mi­nu wcho­dzi­ły: ćwi­cze­nia (maszy­no­znaw­stwo ogól­ne, geo­me­tria wykreśl­na, fizy­ka, ana­li­za jako­ścio­wa i ilo­ścio­wa, bota­ni­ka, mine­ra­lo­gia) oraz egza­mi­ny (geo­me­tria wykreśl­na, mate­ma­ty­ka, fizy­ka, maszy­no­znaw­stwo ogól­ne, che­mia nie­orga­nicz­na, che­mia orga­nicz­na, bota­ni­ka i mikro­bio­lo­gia, mine­ra­lo­gia). Nadal pra­cu­je i stu­diu­je, będąc cza­so­wo powo­ły­wa­ny na ćwi­cze­nia woj­sko­we (1928, 1930).
Stu­dia na Wydzia­le Che­micz­nym Poli­tech­ni­ki War­szaw­skiej ukoń­czył 21 czerw­ca 1931.

PRACA W INSTYTUCIE TECHNICZNYM UZBROJENIA

W archi­wach Woj­ska Pol­skie­go nie zacho­wa­ły się doku­men­ty pozwa­la­ją­ce dokład­niej opi­sać tema­ty­kę pracy Cze­sła­wa Dobro­wol­skie­go. Ze wspo­mnień rodzin­nych wia­do­mo, że zaj­mo­wał się ochro­ną anty­ko­ro­zyj­ną broni, sprzę­tu i okrę­tów woj­sko­wych. Przy­go­to­wał m.in. farbę dla okrę­tu pod­wod­ne­go „Mar­sza­łek Józef Pił­sud­ski”, za co został odzna­czo­ny meda­lem pamiąt­ko­wym i zapro­szo­ny z żoną Roma­ną na rejs stat­ku po Bałtyku.

PASJE

Malar­stwo — malo­wał pej­za­że pol­skie. Ilu­stro­wał książ­ki tech­nicz­no-nauko­we. Jego syn, Krzysz­tof, skoń­czył malar­stwo w war­szaw­skiej ASP i pra­co­wał jako gra­fik książ­ko­wy, w tym 30 lat w Wydaw­nic­twach Nauko­wo- Tech­nicz­nych. Jego wnuk, Jan Cze­sław, został chemikiem.

KAMPANIA WRZEŚNIOWA

We wrze­śniu 1939 roku Insty­tut Tech­nicz­ny Uzbro­je­nia nie został zmo­bi­li­zo­wa­ny. Pra­cow­ni­cy ewa­ku­owa­li się w kie­run­ku Brze­ścia z pole­ce­niem zało­że­nia mun­du­rów w celu łatwiej­sze­go poru­sza­nia się po zatło­czo­nych dro­gach. W Brze­ściu dostał się do nie­wo­li sowiec­kiej i został wywie­zio­ny do Koziel­ska. Podob­no, mając moż­li­wość uciecz­ki w Brze­ściu w prze­bra­niu cywil­nym, miał powie­dzieć: „Zało­ży­łem mun­dur ofi­ce­ra pol­skie­go, nie będę go zdej­mo­wał i ponio­sę wszyst­kie tego konsekwencje”.