Tatę moje­go znam jedy­nie z wiszą­ce­go na ścia­nie poko­ju por­tre­tu i opo­wia­dań mamy. Kiedy wybu­chła wojna, byłam zbyt mała, aby zapa­mię­tać jego cie­płą twarz, śmie­ją­ce się zawsze na mój widok oczy i wycią­gnię­te do mnie dłonie…

W 70. rocz­ni­cę Zbrod­ni Katyń­skiej doko­na­nej na ofi­ce­rach pol­skich przy­pa­da mi powie­dzieć histo­rię kapi­ta­na Euge­niu­sza Rasz­ka i jego żony Gabrie­li – pra­dziad­ków moje­go męża Macieja.
Okru­cień­stwo II wojny świa­to­wej, maso­wość śmier­ci i ano­ni­mo­wość tak wielu jej ofiar powo­du­je, że dla mło­de­go poko­le­nia wyda­je się wyda­rze­niem bar­dzo odle­głym, trud­nym do wyobra­że­nia, zwłasz­cza gdy dora­sta­ło się już w wol­nej Polsce.

Sier­pień 1939 roku. Rodzi­ce wraz ze mną – mia­łem nie­ca­łe dwa lata – są na waka­cjach w Zako­pa­nem. Tele­gram odwo­łu­je Ojca z urlo­pu. Mama jest bar­dzo nie­spo­koj­na, mimo odra­dzań rodzi­ny, po kilku dniach wraca ze mną do War­sza­wy. Koń­czy się mobi­li­za­cja służb cywil­nych i przy­go­to­wa­nia do ewa­ku­acji urzę­dów cen­tral­nych. 4 wrze­śnia pra­cow­ni­cy resor­tu spra­wie­dli­wo­ści mają się sta­wić na dwor­cu War­sza­wa Wschod­nia – mogą ze sobą zabrać rodzi­ny. I znów, mimo odra­dzań, Mama decy­du­je się zabrać mnie i jechać razem z Ojcem.

Porucz­nik Alfred Sob­czuk – instruk­tor CWSan, uro­dzo­ny 31 maja 1907 roku w Tłu­ma­czu, pow. Sta­ni­sła­wów. Tyle o tym czło­wie­ku jest na żeliw­nej tablicz­ce na cmen­ta­rzu katyń­skim. I nie­wie­le wię­cej o swoim Ojcu przez lata wie­dzia­ła moja Żona – Wanda Perczak.
Przede wszyst­kim aż do pra­wie doro­słych lat nie wie­dzia­ła, że zgi­nął w Katy­niu; w domu (i w szko­le) mówi­ło się: „zagi­nął na wojnie”.

Wszy­scy zwra­ca­li się do Pana, Panie Poste­run­ko­wy, z całym mnó­stwem pytań, na które musia­łeś dać szyb­ką i traf­ną, a uprzej­mą odpo­wiedź. Nie można twier­dzić, aby ota­cza­ła Cię szcze­gól­na życz­li­wość, to też gdy przy­pad­kiem pomy­li­łeś się w odpo­wie­dzi albo gdy Ci się coś­kol­wiek nie udało, wywo­ły­wa­łeś uśmiech zło­śli­wy, pełen cichej, uta­jo­nej satysfakcji.

Dla rodzin ofiar zbrod­ni katyń­skiej są dwa szcze­gól­ne momen­ty w roku.
Pierw­szy z nich to 17 wrze­śnia, dzień roz­po­czę­cia agre­sji Związ­ku Sowiec­kie­go na Pol­skę. Drugi roz­cią­ga się przez cały koniec kwiet­nia czyli czas egze­ku­cji. Ten pierw­szy czas zawsze koja­rzy mi się z gnie­wem i pro­te­stem prze­ciw prze­mo­cy, zdra­dzie i bez­dusz­nej geo­po­li­ty­ce. To oka­zja do demon­stra­cji i sprze­ci­wu wykrzy­cza­ne­go jak Bal­la­da wrze­śnio­wa Jacka Kaczmarskiego.